Tu se nije znalo ko - koga ....

ROĐACI NA VLASTI

AKO IKO RAZUMIJE ODJE > KO - KOGA...< neka mi razjasni!A o grijehu rodoskrvnuca cemo drugi put!


Ondašnje glavarske familije nijesu se miješale s narodom

Još u vrijeme vladike Petra I Petrovića Njegoša (1784-1830) jedan Crnogorac je primijetio da su u prvim organima državne vlasti uglavnom zasjeli vladičini rođaci. Ovaj Crnogorac, prezimenom Banićević, pitao je najprije vladiku odakle su bili Hristovi apostoli. Kada mu je vladika nabrojao odakle su apostoli bili, Banićević mu je odgovorio: "Eto vidiš, od raznijeh mjesta, a ovi tvoji svi s Njeguša."
Istoričar koji bi napisao knjigu o rođačko-bratstveničkim relacijama unutar nekadašnje crnogorske političke elite, utvrdio bi da ideologije i politički programi nijesu bili jedini, a možda ni najvažniji kohezioni elemenat ove političke grupacije. Ukazujući na rođačke ili porodične veze između "prvih kuća" nekadašnje Crne Gore, koje su samo djelimično poznate, takva bi studija dala obilje materijala za tvrdnju da su nepolitički interesi, krvna srodnost i socijalni protekcionizam bili važniji za nastajanje i djelovanje ove grupacije, nego srodnost i bliskost koja se iskazivala u ideološkim nazorima ili političkom programu. Time bi se pružili novi dokazi za tvrdnju da je nekadašnjoj crnogorskoj političkoj grupaciji ideologija bila samo pokriće ili izgovor za zajedništvo i solidarnost u odbrani veoma konkretnih materijalnih i socijalnih interesa. Jedan od najdjelotvornijih načina da se ti interesi odbrane i očuvaju, bilo je stupanje u rodbinske ili porodične veze glavnih predstavnika ove političke elite. Kako je u crnogorskom društvu bratstveničko-plemenska svijest važan element, ne samo identiteta, već i socijalnog protekcionizma, povezanost koja se stvara uspostavljanjem rodbinskih veza može biti veoma značajno za homogenost i uzajamnost ljudi koji pripadaju istoj političkoj grupaciji. Time krvno ili porodično zajedništvo postaje element homogenizacije unutar jedne političke grupacije, i često biva značajniji za jedinstvo grupe od ideološke matrice po kojoj se ona prepoznaje.
Prosto je nevjerovatno koliko su rođački bile povezane nekadašnje "glavne porodice" u Crnoj Gori. Evo samo nekih relacija između Petrovića Njegoša, njeguških Radonjića, Martinovića i Vukotića. Majka kralja Nikole bila je od Martinovića, sestra kraljevog oca bila je udata za Radonjića (vojvodu Iva), a žena kraljeva bila je od Vukotića, kćer Petra Stevanova. Majka vojvode Iva Radonjića (kraljev tetak), bila je od Vukotića (rođena sestra đeda serdara Janka Vukotića), a sin vojvode Iva, vojvoda Stanko Radonjić, što će reći brat od tetke kralja Nikole, bio je oženjen kćerkom vojvode Marka Martinovića, sestrom od strica kraljeve majke Stane. Za sina kraljevog brata od tetke, brigadira Mitra B. Martinovića, bila je udata kćer vojvode Stanka Radonjića, Milica, kojoj kralj dođe stric, a njenom mužu ujak. Brigadir Mitar Martinović i Milica, kćer vojvode Stanka Radonjića, imali su sina Nika, koji je bio oženjen ćerkom serdara Janka Vukotića, a serdar Janko je bliski rođak kraljice Milene. Treba li podsjećati da su svi navedeni muški likovi ove priče bili u vrhu vlasti: vojvoda Ivo Radonjić je bio član Senata, njegov sin Stanko Radonjić, ministar inostranih djela, vojvoda Marko Martinović, član Senata, vojvoda Petar Vukotić, potpredsjednik Senata, Janko Vukotić ministar vojni i predsjednik crnogorske vlade, Mitar Martinović, takođe, ministar vojni i predsjednik vlade.
Samo ova genealogija četiri "glavne porodice" pokazuje da je, primjera radi, kralju Nikoli vojvoda Stanko Radonjić bio u svojtluku i po očevoj, i po majčinoj, i po ženinoj liniji. Kada ovoj površnoj genealogiji četiri poznate crnogorske porodice pridodamo porodicu Bošković sa Orje Luke, onda se rođaštvo ovog domaćeg plemstva još više učvršćuje. Recimo, rođena kraljeva tetka bila je udata za Rista Boškovića, a otac brigadira Mitra Martinovića, komandir Boško, koji je brat od tetke kralja Nikole, bio je oženjen brataničnom Rista Boškovića. Žena komandira Boška Martinovića bila je u srodstvu sa serdarom Jankom Vukotićem, jer je majka serdarevog oca, Veruša Bošković, bila njena tetka.
Ovim "glavnim porodicama" moramo pridružiti i čuvene Plamence, koji su sa vladajućim domom bili u bliskim rođačkim vezama. Evo samo nekih relacija. Sestra kraljeva bila je udata za serdara Sava Plamenca, koji je bio sinovac vojvode Ilije Plamenca, ministra vojnog, a sestra od strica serdara Sava Plamenca bila je udata za kraljevog brata od strica - vojvodu Boža. Za Marka Plamenca, bliskog rođaka vojvode Ilije Plamenca bila je udata kćer Pera Tomova Petrovića Njegoša, a bratanić knjaza Danila bio je oženjen ćerkom Markiše Plamenca. Đe su Plamenci i Petrovići, tu su, naravno, i Vukotići. Serdar Rade Turov Plamenac oženio je blisku rođaku kraljice Milene. Provodadžija je bio serdar Savo Plamenac, zet kralja Nikole.
U svojim "Memoarima" serdar Rade navodi: "Godine 1864. bješe se moja majka saglasila sa serdarom Savom da on kod Knjaginje Milene izradi da se ja vjerim sa Milicom, šćerom pok. Šalete Mašanova Vukotića s Čeva, drugobratučedom Knjaginjinim. Ona živjaše najviše kod svoje majke Marije (Make), žene Sava Lukina Đuraškovića s Ceklina, a šćere Pera Tomova Petrovića..."
I tako, u zdravlje serdara Sava, oženio se serdar Rade Turov Plamenac bliskom rođakom kraljice Milene, i unukom strica kralja Nikole. Majka njegove izabranice bila je, dakle, od vladajuće porodice. Prvi muž majke njegove izabranice bio je Šaleta Vukotić, bliski rođak kraljičin, a drugi muž bio je, kakve li slučajnosti, đever kraljičine sestre od strica. Naime, kraljičina bliska rođaka bila je udata u Đuraškoviće s Ceklina. Sa druge strane, od Đuraškovića je bio oženjen brat vojvode Boža Petrovića-Njegoša (Blažo), bliski rođak kraljev. Ova čuvena ceklinska porodica imala je još dva poznata zeta: vojvodu Gavra Vukovića i vojvodu Sima Popovića (žena vojvode Sima bila je kraljičina sestrična). Obojica su bili ministri sa dugogodišnjim stažom u vladi vojvode Boža Petrovića Njegoša.
U vladi vojvode Boža nijesu bili ministri Andrija Radović i Gavrilo Cerović, već su ministri postali nešto kasnije. Ali, prije nego su imenovani za ministre, Radović i Cerović su postali zetovi vojvode Boža. Andrija Radović, sin serdara Blaža Radovića, oženio je vojvodinu kćer Linu, a Gavrilo Cerović Olgu. Dvojici ministara-pašenoga pridružio se, po istom osnovu, nešto kasnije i treći ministar - Risto Popović, koji je oženio kćer vojvode Šaka Petrovića Njegoša. Ženidbom sa ćerkama vojvode Boža, Radović i Cerović su posredno došli u vezu sa vojvodskom porodicom Dakovića sa Grahova, budući da je majka vojvode Boža bila kćer vojvode Jakova Dakovića. Ujak vojvode Boža bio je vojvoda Anto Daković, sin Jakovov, a žena vojvode Anta Dakovića bila je kćer vojvode Novice Cerovića. Ćerka vojvode Anta Dakovića bila je udata za Marka Petrova Vukotića, brata kraljice Milene.
Samo na osnovu ovih fragmentarnih podataka jasno je da je čitava crnogorska vlast počivala na čvrstoj rođačkoj strukturi. Tu je djelimično i objašnjenje njenog opstajanja i nakon političke potrošenosti i prevaziđenosti. Za razliku od nekadašnje crnogorske političke elite, današnja politička elita u Crnoj Gori ni približno nije rođački povezana kao ona iz vremena Petrovića Njegoša. Glavni razlog za to je kratkoća vladanja postojeće političke garniture. Naime, oni su tek dvanaest godina na vlasti. Ako njihova vlast potraje, a izgleda da hoće, provodadžije će ponovo biti na cijeni.

Činovnici su morali da upišu sve veze sa ljudima na vlasti 

Nekada je svaki crnogorski činovnik imao personalni karton, koji je bio naslovljen - "Pregled ličnog stanja". U tom kartonu, pored generalija i podataka o službovanju, školskoj spremi i odlikovanjima, državni činovnik je morao da pobroji srodničke ili prijateljske veza (veze na osnovu udaje i ženidbe članova porodice) sa ljudima u vlasti. Takav formular popunio je avgusta 1903. i vojvoda Đuro Petrović Njegoš, oblasni upravitelj u Nikšiću. Vojvoda navodi da je svršio četiri razreda osnovne škole, da ima šesnaest odličja i da nikada nije disciplinski kažnjavan. U odjeljak formulara "Srodstvo sa kojim državnim činovnikom", vojvoda Đuro je upisao sljedeće: "Ministru predsjedniku g. V. Božu Petroviću i oblasnom upravitelju g. Marku Petroviću - brat; g. Vladu Petroviću Ađutantu Njeg. Kr. Visočanstva - stric; sa predsjednikom varoške opštine g. kom. Đurom Jovovićem - prijatelj; sa sekretarom Oblasne uprave g. Novicom Nikolićem rođak (u 6 stepenu); sa g. kap. Akimom Dakovićem rođak (u 6 stepenu); sa načelnikom min. un. djela g. Andrijom Radovićem prijatelj."


Znaci vlast u ondasnjoj Crnoj Gori (poslije progona i ubistva Radonjica Guvernadurovica) je bila strogo na rodjackoj osnovi.Sto bi narod ono rekao ;"VRANA VRANI OCI NE VADI". Nijesi mogao biti nista,ako nijesi rodjak ili u najmanju ruku prijatelj sa onima na vlasti.

A Petrovici su bili od vladicanske porodice i ni malo se nijesu bojali Boga...


......nasao sam sugradjane koju se se odali takvim navikama koje su protiv Boga i crkvenih pravila. Kad god neki od njih uzimase zenu i zena uzimase covjeka, ne po savjetu crkve kao sto Bog nalaze, vec po pohotljivosti i svojoj zelji pozivahu dva ili tri rodjaka sa svake strane i pred njima davahu prsten i tako se vjencavahu. I BUDUCI DA JE CRKVA RESETO KOJE ISTRAZUJE SRODSTVO i da li se mogu pravicno u ljubavi spojiti i k njoj ne zeljahu ici zato STO SU SE NEKI VJENCAVALI U CETVRTOM STEPENU i po losem obicaju vec se to smatralo zakonom, odrzao sam pred njima govor u crkvi i zestoko sam napao njihov rdjav obicaj i rekoh:”Ne znam da li zbog nebrige mojih prethodnika ili zbog oholosti vase, nijeste htjeli da ih poslusate i PROTIV BOGA OVAKAV ZLOCINACKI BRAK CINITE U CETVRTOM STEPENU.
Od sada po volji svemogucega Boga,Oca i Sina i Svetoga Duha odstranjujemo i PROKLINJEMO I UDARAMO PROKLETSTVOM I ODVAJAMO IZ KRILA MAJKE CRKVE SVE ONE KOJI UZIMAJU ZENE I KOJE UZIMAJU MUZEVE BEZ SAVJETA CRKVE.

I odvojise se od crkve ( i sa Petrom II), a konacno sa knjazom Danilom!!!

G.Gelcich,Memorie storiche sulle Boche di Cattaro,Zara 1888,Pontifikal Kotorske biskupije u Lenjingradu